Ga naar Dux home

“Een gesprek met iemand die zegt dat kunst geldverslindend is, eindigt vaak positiever dan het startte.”

Ervaringen

“Als je investeert in wat je belangrijk vindt, dan geloof ik dat het daar niet bij blijft. Dan wil je het doorgeven aan anderen. Ik koos ervoor kunstgeschiedenis te gaan studeren. Dat is niet voor iedereen weggelegd, dus ik wil mijn kennis daarover en liefde daarvoor delen met mensen.” Femke Hameetman is sinds 9 mei 2022 Artistiek Directeur van het Dordrechts Museum en van nog wel meer dan dat: “Het museum maakt deel uit van een collectief, samen met Huis Van Gijn, Regionaal Archief Dordrecht en het Hof van Nederland. Ik mag hier zoveel moois doen. Sta ik in alle vroegte in de stromende regen in de file, dan nog ben ik vrolijk. Want ik ben op weg naar mijn werk.” Wat maakt dat dit zo klopt voor Femke en hoe is ze daar gekomen?

“Mijn eerste honderd dagen nam ik heel serieus en ze werden bijzonder. Ik gebruikte ze om te kijken, te luisteren en op pad te gaan om de organisatie te leren kennen. Ik sprak met medewerkers en vrijwilligers, maar ook met bewoners van de stad. Zo fietste ik met de wijkmanager door Oud Krispijn, een wijk in Dordrecht met een mooie en moeilijke kant. Ongeacht in welk deel je woont: iedereen hier is een potentiële bezoeker en als museum vervul je ook een belangrijke maatschappelijke functie. Zeker wanneer je zoveel geschiedenis van de stad onder je hoede hebt. Als museum omarm je de verbindende functie die je kúnt hebben wanneer je tijd, geld en energie investeert in mensen die nog niet met het museum verbonden zijn.”

Kansen liggen daar waar we het niet met elkaar over eens zijn

Om die rol daadwerkelijk te vervullen, lag er het nodige werk te wachten op Femke. “Zoals de missie herzien en het doelgroepenbeleid opnieuw definiëren. Alles wat ik in mijn eerste honderd dagen deed, droeg bij aan het succesvol oppakken van deze zaken. Op dit moment zijn we bijna klaar met onze vernieuwde missie. We hebben een gezamenlijk maatschappij-, mens-, en marktbeeld gevormd en daaruit vloeit straks de missie voort. Dit proces doen we samen met een groot deel van de organisatie. Hierdoor is het een omvangrijk – maar waardevol – proces geworden. Heel veel interessante gesprekken waaruit blijkt dat we (al) voor 80 tot 90% op één lijn zitten. Daar ligt een unieke kans, zo kunnen we verder bouwen. Het mooiste aan dit proces is dat ik altijd al wel voelde dat er een enorme kracht zat die dit museum droeg, maar op deze manier kunnen we die kracht ook zichtbaar kunnen maken.”

Femke Hameetman, Artistiek Directeur Dordrechts Museum

Behouden, verder bouwen of over een andere boeg

Vrijwel alles dat Femke voor het museum doet, doet ze samen. Zij het met 120 medewerkers of 130 vrijwilligers, of haar zakelijk directeur. Eén die ze zelf heeft aangenomen, want kort voordat Femke startte, had toen zakelijk directeur Patricia de Weichs de Wenne al besloten weg te gaan. Nu werkt Femke met André Besseling. “Een onwijs fijne samenwerking. Ik ben actief op inhoud, hij is betrokken vanuit zakelijk en organisatorisch oogpunt. We vormen een sterk team en mogen verder bouwen op de drijfveren van de directeuren voor ons en wat zij hebben neergezet. Hun werk en netwerk blijven heel belangrijk. Tegelijk vind ik het leuk om dingen op mijn eigen manier te doen. Wat behouden we en wat veranderen we? Van daaruit bouwen we aan de toekomst van de organisatie.”

De toekomst van kunst door de ogen van de toekomstige generatie

Een voorbeeld van wat ze behouden is takepART, een programma waarbij het museum samen met diverse partners de toekomstige generatie laat kennismaken met de culturele sector. “Jonge mensen krijgen eigenlijk een bijbaantje in het museum. We leren hen de praktijk van werken met kunst of in het museum. We brengen hen kennis en respect voor kunst bij en krijgen daar ontzettend veel voor terug: de jongeren met uiteenlopende achtergronden en ervaringen zijn een spiegel. We leren met andere ogen kijken naar wat wij doen. Op hun beurt mogen ze met alle takken van sport kennismaken. Ze managen ons TikTok-account of organiseren evenementen. Zij zijn ambassadeurs voor het museum en helpen ons een nieuwe doelgroep aan te trekken, dankzij een ander perspectief dat ze inbrengen.”

Wat mama en oma niet mochten doen

Kansen voor een volgende generatie is een belangrijke drijfveer van Femke, zowel zakelijk als persoonlijk. Ze is zich er terdege van bewust dat de kansen die ze heeft gekregen (en gepakt) niet altijd vanzelfsprekend waren. “Mijn oma werd op haar twaalfde van school gehaald om te werken. Mijn moeder werd in 1969 ontslagen toen ze trouwde. Er werd min of meer van je verwacht dat je stopte met werken om je op een gezin te gaan richten. Ik voel heel sterk: ik heb kansen gekregen die andere vrouwen in mijn familie niet kregen. Ik wil doen wat ik kan! Daar zit een enorme kracht achter. Eén die zo sterk is, dat ik soms ook wel even bij mezelf ten rade ben gegaan: Wil ik dit echt wel, directeur worden? Je weet tenslotte nooit waar je aan begint. Maar de dag dat ik opstond voor de sollicitatie voelde ik die drive zó duidelijk. Ik ging ervoor. Op mijn bureau staat sindsdien een foto van mijn oma met haar oma.”

Ik voel heel sterk: ik heb kansen gekregen die andere vrouwen in mijn familie niet kregen. Ik wil doen wat ik kan! Daar zit een enorme kracht achter.

Het plezier van een kritisch gesprek

Femke’s vastberadenheid wordt vergezeld door vrolijke communicatie en geloof in gedeelde kracht. Zo gaat ze ook met liefde een gesprek met een kritische kijker aan. “Er zijn mensen die kunst als geldverslindend zien. Daar word ik wel blij van, dat gesprek wil ik voeren. Als zo’n kritische stem me vertelt dat hij of zij meer met sport heeft, dan snap ik dat. Ik heb een sportachtergrond en voel het tot in mijn tenen. Tegelijk zie ik een raakvlak van wat sport en kunst voor onze (mentale of fysieke) welzijn kunnen betekenen en vrijwel altijd eindigt zo’n gesprek positiever dan dat het startte.”

Directeur van de Franse Romantiek

Femke vertelt met focus, waar tussen de regels door haar visie zacht landt. Misschien komt het door de enorme passie die ze voor haar werk voelt en waardoor ze elke dag zoveel mooie dingen mag doen, zoals ze zelf zegt. “Ik vind het geweldig om schilderijen en historische objecten aan te kopen. Het voelt echt als een cadeautje om dit te mogen toevoegen aan de collectie. Momenteel werk ik met fantastische professionals samen in de voorbereiding van een nieuwe tentoonstelling over Franse Romantiek. Met de projectleider en onze conservator zijn we afgereisd naar Frankrijk, waar we nieuwe connecties legden met onze Franse museumcollega’s en bruiklenen voor de tentoonstelling hebben geregeld.’ Dit klinkt als een ultieme zakentrip, maar Femke haalt haar plezier ook uit de meer eenvoudige dingen. ‘Het netwerken, zoals openingen of woordvoering in de media. Of met mijn zakelijk directeur samenwerken en op basis van vertrouwen in elkaar bepalen hoe we van A naar B gaan, bijvoorbeeld. Dat geeft zo’n goed gevoel over je werk en de manier waarop je dat samen doet.”

Nauw verbonden met gemeentebestuur

“Ik zit hier op mijn plek. Dat voel ik aan alles en het is een bijzonder gevoel. Dit wist ik van tevoren niet. Ook niet in het sollicitatiegesprek. Maar stukje bij beetje viel alles op zijn plek. Wat hier absoluut aan bijdraagt, is het feit dat het museum – het gehele collectief – heel goed georganiseerd is. Rollen en taken zijn helder verdeeld en de financiën zijn op orde. Dit museum is gezond en de mensen die er werken, hebben er echt een passie voor. In mijn (sollicitatie)gesprekken had ik al echt een klik met de mensen. Dus dan word je enthousiaster, leer je meer en gaat het meer leven. Wat ik vooral bijzonder vond, was dat een kennismaking met de burgemeester en wethouder ook onderdeel van het sollicitatieproces was. Het museum en gemeente werken nauw samen en dat dit zo gedragen wordt door het bestuur, vond ik een heel goed signaal.”

Ik zit hier op mijn plek. Dat voel ik aan alles en het is een bijzonder gevoel. Dit wist ik van tevoren niet. Ook niet in het sollicitatiegesprek. Maar stukje bij beetje viel alles op zijn plek.

Liefdevol kritisch om verder te komen

En ja: dan wil je de baan dus toch wel érg graag. Maar dan begint het pas. Femke is blij dat ze hierin begeleid werd door DUX. “Ik had Annemijn “in mijn team”, ze was er bij elke stap in het proces. Luisterde mee bij ieder gesprek en voorzag me van eerlijke feedback voor het volgende. Liefdevol kritisch, noem ik het. Daar heb ik ontzettend veel aan gehad. Daarbij maakte haar energie dit proces, dat toch als topsport voelt, extra leuk. Door de transparante, kraakheldere communicatie en oprechte betrokkenheid voelde ik me gesteund. En dat was nodig, want er zijn flink wat gesprekken geweest. Met als grootste verrassing dat ik plots tegenover een omvangrijk gezelschap van tien medewerkers en vrijwilligers zat. Even schakelen, maar ook dit vond ik vooral mooi. Er is zoveel betrokkenheid, dit was een geweldige organisatie om in te stappen en dat is het nog steeds.”

Door de transparante, kraakheldere communicatie en oprechte betrokkenheid voelde ik me gesteund.

Als directeur kun je het nooit allemaal goed doen

“Tijdens zo’n sollicitatieproces zet iedereen zijn beste beentje voor en in de maanden erna moet blijken of jouw gevoel – en de inschatting van de persoon die je voor de functie benadert – klopt. Dat bleek hier duidelijk het geval. Het heeft alles te maken met de vibe die er binnen de organisatie en het team hangt. Dat is er één van vertrouwen, dat voel ik echt. Het bleek een geweldige voorbode. Als directeur kun je het nooit allemaal helemaal goed doen, maar je moet het nastreven en willen oplossen. Daar krijg ik de ruimte voor en ik doe er met liefde en plezier alles aan om dit waar te maken.”