‘Ik heb me neergelegd bij het feit dat er geen drommen pubers voor de deur van het museum staan’, lacht Femke. Maar dat betekent niet dat ze opgeeft. Als de pubers niet naar het museum komen, dan komt het museum wel naar hen. En de rest van de maatschappij.
Over de drempel van het museum
‘Kunst is iets bijzonders en wat iedereen zou mogen ervaren. Het liefst wil ik er dan ook voor iedereen zijn, maar dat is niet haalbaar. Omdat met een museumbezoek ook bepaalde drempels komen. Een entreekaartje, een financiële drempel. En etiquette, een sociale drempel. Maar ook vanwege bekendheid en bereik. We zien dat de gemiddelde museumbezoeker nu vijftig jaar en ouder is en dat pakken we aan, met programma’s als ‘Art After Dark’. Daarnaast bieden we schoolprogramma’s aan en krijgen jongeren de mogelijkheid om een jaar “stage te lopen” in het museum via het programma Take pArt. En er hangt werk in het stadhuis: hier komt een veel bredere afspiegeling van de Dordrechtse maatschappij. Kunst toegankelijk maken voor een grotere doelgroep heeft veel meer toegevoegde waarde dan je op het eerste gezicht zou denken.’
Kunst als therapie
Als voorbeeld geeft Femke dat van kunstenares Evelyn Taocheng Wang, die in Nederland studeerde. De Chinese kunstenares maakte onder andere het werk “Dutch Windows”, geïnspireerd door gevels die haar oog vingen tijdens wandelingen door de stad. ‘Ze legde uit dat de aanblik van die ramen haar kalmeerde en serieus stressverlagend werkte in tijden dat ze het zwaar had. Dat soort inzichten heeft iedereen nodig. Zulke levensthema’s – die van stress, onzekerheid, zoekende zijn – en het worstelen met geestelijke gezondheid ondervinden we vroeg of laat allemaal in een bepaalde mate. Hetzelfde geldt voor de expositie ‘Kiss my soul”, over liefde in alle vormen. Erotische liefde, liefde voor jezelf, voor familie. Het raakt ons allemaal op een bepaald niveau en is daarmee relevant. Kunst is daarmee erkenning en respect tonen voor dat wat heel persoonlijk is en tegelijk universeel herkenbaar. We willen verbeeldingskracht voeden en mensen vrij laten er zelf wat mee te doen. Wij klikken op verschillende momenten en manieren in. In plaats van alleen maar in doelgroepen te denken, kiezen wij dan ook liever in thema’s.
Vrouwen met een missie
Waar het team van Dordrechts Museum zich hard voor maakt, is het bouwen van bruggen voor verbeeldingskracht. Mensen aan het denken zetten, perspectief bieden. ‘Eigenlijk ook reizen door de tijd, maar vooral vroeger en nu met elkaar verbinden. En: een kritisch geluid laten horen. Elk verhaal dat we vertellen is bedoeld om mensen te helpen die denkbeeldige brug over te lopen.’ Een vrouw en een museum met een missie: een echte match. Maar daar kom je niet zomaar. Daar kom je wel met behulp van bijvoorbeeld Annemijn. Was het direct duidelijk dat de grote schoenen van de geliefde vertrekkend directeur Peter Schoon door een vrouw gevuld zouden worden? Zeker niet. Annemijn was alleen vastberaden de juiste persoon voor die plek te vinden. ‘En dat vraagt om onderzoek. ‘Heel veel onderzoek,’ legt ze enthousiast uit.
De werkvloer op
‘Met een team hebben we een actief traject opgetuigd om echt op tafel te kunnen krijgen wat het museum nodig heeft. Op onderzoek uit om door die eerste aanvraag heen te kijken. Vaak zien we dat een vacaturetekst op papier totaal niet aantrekkelijk is. Doet het helemaal geen recht aan de baan. Daarbij: een Peter 2.0 gaan we natuurlijk niet vinden; we willen weten wat hem nou zo geweldig maakt. Dat doen we door gesprekken met de Raad van Advies, natuurlijk. Maar ook een werkbezoek: een dag lang op de werkvloer met mensen praten. Hen niet zomaar hun zegje laten doen, maar ook daar goed tussen de regels door luisteren. Het helpt ons om een vacature tot leven te brengen. En behalve dat je inhoudelijk een goede directeur bent, moet je op menselijk niveau aansluiting vinden.’
Niet bepalen maar begeleiden
Het zoeken en vinden van een nieuwe museumdirecteur gaat dus zeker niet over één nacht ijs. En er waren meer geïnteresseerden. Hoe weet je wie de juiste is? ‘Die laatste vraag hoef ik uiteindelijk – gelukkig – niet te beantwoorden. Dat is aan het museum zelf. Zij hadden hiervoor een sollicitatiecommissie met voorzitter aangesteld. Het is mijn taak iedereen zo goed mogelijk te begeleiden in het proces. We zijn bij elk gesprek, voeren uitgebreid overleg voor en na de sollicitatierondes. Er voor iedereen zijn betekent dus ook: onpartijdig zijn. Iedereen die we voorstellen krijgt dezelfde kans, maar wie we voorstellen, beperken we zo goed mogelijk. We spreken heel wat kandidaten, maar stellen maar een aantal mensen voor. Alleen de personen waarvan wij denken: dit gaat passen. Ik bepaal niet, maar selecteer wel. Door écht door te vragen en bloot te leggen waarom dit de juiste plek is voor iemand, of juist niet. Bij Femke wisten we allemaal: haar frisse energie en vastberadenheid past bij dit museum.
Het gezicht van een generatie
Femke vult Annemijn daarop aan. ‘Ik heb niet de ervaring als conservator die Peter wel had. Maar: hij was een vaardige stadsverbinder en dat is iets waar ik ook in geloof. Als je een maatschappij wilt verbinden moet je er zelf middenin staan. Ik ben dan ook veel meer betrokken vanuit de publieke kant. Er was behoefte aan een brug tussen oud en jong met de opdracht om nationaal en internationaal een klapper te maken. Zowel economisch als maatschappelijk. Kunnen mee veranderen met de trends in de maatschappij.’ Zo was het Femke die het verband zag tussen de actuele klimaatverandering en het feit dat Dordrecht een eiland was, ontstaan na een overstroming. ‘Daar zit een verhaallijn die heel veel mensen raakt. Eigenlijk ben ik besteld als het gezicht van een nieuwe generatie.’ Femke vervult die rol met daadkrachtig enthousiasme en passie. Want, zo vertelde ze in een eerder interview; ‘Sta ik in alle vroegte in de stromende regen in de file, dan nog ben ik vrolijk. Want ik ben op weg naar mijn werk.’ Hoe Femke samen met medewerkers en vrijwilligers van het Dordrechts Museum voor een jongere generatie een verschil maakt, lees je hier.
